Chống thấm là gì? Tất tần tật về chống thấm và nghề chống thấm trong xây dựng

Thứ sáu - 20/06/2025 03:51

Chống thấm là “lá chắn” vô hình nhưng quyết định sự bền bỉ và thẩm mỹ cho mọi công trình, từ mái nhà đến tầng hầm. Đầu tư vào chống thấm đồng nghĩa với việc kéo dài tuổi thọ, giảm thiểu chi phí sửa chữa và giữ cho không gian sống luôn khô ráo, an toàn.

Khái niệm chống thấm

Chống thấm (tiếng Anh: Waterproofing) là quá trình làm cho một vật thể hoặc cấu trúc không thấm nước hoặc chống nước để nó tiếp tục không bị ảnh hưởng bởi nước hoặc chống lại sự xâm nhập của nước trong các điều kiện quy định. Đây là một khía cạnh cơ bản trong việc tạo ra một vỏ bọc tòa nhà, là một môi trường được kiểm soát trong xây dựng công trình. Các vật thể được chống thấm có thể sử dụng trong môi trường ẩm ướt hoặc dưới nước đến độ sâu quy định.

Trong xây dựng, chống thấm là một quá trình bảo vệ các công trình xây dựng khỏi nước. Nước xâm nhập gây ra hiện tượng rò rỉ nước vào công trình, làm giảm tính thẩm mỹ và đe dọa tính toàn vẹn của cấu trúc công trình. Mục đích của việc chống thấm là để bảo vệ cấu trúc, giúp nó không bị ảnh hưởng hư hỏng do thấm nước.
Cần phân biệt giữa các khái niệm:

Chống nước và chống thấm nước thường đề cập đến sự xâm nhập của nước ở trạng thái lỏng và có thể khi chịu áp lực
Chống ẩm liên quan đến khả năng chống ẩm (humidity) hoặc ẩm ướt (dampness)
Sự thẩm thấu của hơi nước thông qua vật liệu hoặc cấu trúc được tính là tốc độ truyền hơi ẩm (MVTR)

Tầm quan trọng của chống thấm trong xây dựng

Chống thấm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong xây dựng vì những lý do sau:

Bảo vệ kết cấu công trình: Ngăn chặn nước thấm vào làm hư hỏng kết cấu, ảnh hưởng đến độ bền và tuổi thọ của công trình
Duy trì tính thẩm mỹ: Tránh hiện tượng ẩm mốc, rêu phong, bong tróc sơn làm mất thẩm mỹ của công trình
Đảm bảo sức khỏe người sử dụng: Môi trường ẩm ướt là điều kiện lý tưởng cho nấm mốc phát triển, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Tiết kiệm chi phí dài hạn: Đầu tư chống thấm từ đầu giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa, bảo trì về sau
Tăng giá trị bất động sản: Công trình được chống thấm tốt sẽ có giá trị cao hơn và dễ bán/cho thuê hơn

Tại Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều, chống thấm dột cho các công trình xây dựng luôn là bài toán khó cho tất cả những đơn vị xây dựng. Thống kê cho thấy có đến 35% công trình xây dựng gặp vấn đề thấm dột trong quá trình sử dụng, gây thiệt hại kinh tế lên đến hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Các vị trí cần chống thấm trong công trình

Trong một công trình xây dựng, có nhiều vị trí cần được chống thấm kỹ lưỡng:

Mái nhà/Sàn mái: Đây là vị trí tiếp xúc trực tiếp với nước mưa, cần được chống thấm kỹ để tránh dột.
Nhà bếp và phòng tắm/WC: Là những khu vực thường xuyên tiếp xúc với nước.
Tường ngoại thất: Tiếp xúc với mưa, nắng, cần được chống thấm để tránh ẩm mốc.
Ban công, lô gia: Vị trí dễ bị thấm nước do tiếp xúc trực tiếp với môi trường bên ngoài.
Tầng hầm: Cần chống thấm để ngăn nước ngầm thấm vào.
Bể bơi, bể chứa nước: Cần chống thấm để giữ nước không rò rỉ ra ngoài.
Khe co giãn, mạch ngừng: Những vị trí này dễ bị nứt và thấm nước nếu không được xử lý đúng cách.

Các loại vật liệu chống thấm

Hiện nay trên thị trường có nhiều loại vật liệu chống thấm khác nhau, mỗi loại có ưu nhược điểm và phạm vi ứng dụng riêng:
1. Phân loại theo gốc vật liệu
a. Vật liệu chống thấm gốc xi măng

Đặc điểm: Là hỗn hợp gồm 2 thành phần: chất lỏng có khả năng chống thấm và bột gốc xi măng được định mức theo tỷ lệ nhất định.
Ưu điểm: Có độ bám dính bề mặt tốt, khả năng chống thấm tương đối tốt, tuổi thọ khoảng trên dưới 10 năm.
Nhược điểm: Chịu chấn động rung lắc kém, không co giãn được (xảy ra nứt gãy sẽ mất khả năng chống thấm), không thích hợp với những hạng mục chịu ngâm nước thường xuyên.
Ứng dụng: Thích hợp cho các bề mặt bê tông, vữa xi măng.

b. Vật liệu chống thấm gốc Bitum Polymer

Đặc điểm: Gồm 2 loại: Gốc Bitum dạng lỏng dùng để quét tạo màng ngăn nước và Gốc Bitum dạng màng khò (màng khò nhiệt và màng tự dính).
Ưu điểm: Khả năng chống nước và hơi nước tuyệt đối, chống lại tia UV, có tính đàn hồi tốt.
Nhược điểm: Độ bền không cao, tuổi thọ kém (dưới 10 năm), mối nối các màng vẫn là nhược điểm lớn, những điểm góc rất khó xử lý.
Ứng dụng: Phù hợp cho sân thượng, tầng hầm, móng với tuổi thọ 10-15 năm.

c. Vật liệu chống thấm gốc Polyurethane (PU)

Đặc điểm: Là loại vật liệu cao cấp, có độ đàn hồi cao, thi công dạng lăn hoặc phun.
Ưu điểm: Độ đàn hồi > 400%, không mối nối, chống chịu tốt trên mái công nghiệp, hồ bơi, bãi đậu xe.
Nhược điểm: Chi phí cao hơn so với các loại vật liệu khác.
Ứng dụng: Thích hợp cho mái công nghiệp, hồ bơi, bãi đậu xe.

d. Vật liệu chống thấm gốc Acrylic

Đặc điểm: Có khả năng chịu nhiệt cao và đồng thời duy trì tính năng của nhựa.
Ứng dụng: Thường được sử dụng để bít kín và dán các khe hở trên tường, chân tường, gạch men, gạch ốp, tạo lớp phủ bề mặt cho tường trát và bề mặt sơn.

2. Các sản phẩm chống thấm phổ biến

Màng chống thấm HDPE: Được sản xuất bằng cách kết hợp 97.5% hạt nhựa HDPE nguyên sinh với 2.5% phụ gia carbon đen, giúp chống lão hóa.
Sikatop Seal 107: Là một loại vữa chống thấm 2 thành phần, được cải tiến với gốc xi măng polyme, sử dụng để thi công lên bề mặt vữa và bê tông, nhằm ngăn chặn sự thấm nước.
Màng chống thấm tự dính Bitustick: Là một loại màng chống thấm polymer biến tính tự dính, được sản xuất dưới dạng tấm và có thành phần gốc bitum.
Sơn chống thấm Kova CT-11A: Được đánh giá là một trong những loại sơn chống thấm tốt nhất trên thị trường, có tác dụng ngăn chặn hiệu quả tình trạng thấm dột, thích hợp cho các bề mặt tường đứng bê tông hoặc vữa xi măng.
Sơn Epoxy: Có những đặc tính giúp chống thấm, bảo vệ bề mặt thi công tốt.

Các phương pháp chống thấm

Trong công nghệ chống thấm, có hai phương pháp chính là chống thấm thuận và chống thấm ngược:
1. Chống thấm thuận
Phương pháp chống thấm thuận nhằm ngăn chặn nước từ phía bên ngoài xâm nhập vào công trình xây dựng. Dưới đây là một số phương pháp chống thấm thuận phổ biến:

Sơn chống thấm: Được sử dụng để tạo ra một lớp màng chống thấm trên bề mặt xây dựng, nhằm ngăn chặn sự thẩm thấu của nước^.Sơn chống thấm có thể được áp dụng trên các bề mặt như vữa, bê tông, gạch, hoặc tường xi măng.
Màng chống thấm: Gồm các vật liệu như màng nhựa, màng bitum, màng cao su tổng hợp, và màng polyme. Chúng được đặt lên bề mặt xây dựng để tạo ra một lớp bảo vệ chống thấm.
Chống thấm bằng nhựa đường: Có độ kết dính cao, là một phương pháp hiệu quả và phổ biến để bảo vệ sàn mái khỏi sự xâm nhập của nước và các yếu tố môi trường khác. Đặc biệt phù hợp với điều kiện thời tiết, khí hậu ở Việt Nam.

2. Chống thấm ngược
Phương pháp chống thấm ngược được áp dụng khi nước đã thấm vào công trình và cần ngăn chặn từ bên trong. Phương pháp này thường được sử dụng cho các công trình đã xây dựng và đang gặp vấn đề thấm nước.

Quy trình thi công chống thấm

Quy trình thi công chống thấm chuẩn kỹ thuật, đúng tiêu chuẩn sẽ đem lại hiệu quả chống thấm cao nhất cho công trình. Dưới đây là quy trình thi công chống thấm cơ bản:
1. Kiểm tra và chuẩn bị bề mặt

Kiểm tra kỹ bê tông: bê tông mới phải được bảo dưỡng ít nhất 28 ngày, vữa tô trát cần tối thiểu 14 ngày trở lên.
Quét và thu gom sạch các loại rác, tẩy sạch các vết bẩn bám trên bề mặt sàn bằng máy mài tay, máy công nghiệp gắn lưỡi kim cương, các vết bẩn trên tường bằng đá mài, giấy nhám thô, bùi nhùi sắt.
Đảm bảo bề mặt cần chống thấm phải sạch, khô và không có vết nứt. Nếu có, cần phải xử lý vết nứt trước.

2. Xử lý các điểm đặc biệt

Xử lý các khe co giãn, mạch ngừng thi công, góc chân tường.
Xử lý các vị trí xung quanh ống thoát nước, cống thoát nước sàn.
Xử lý các vết nứt, lỗ hổng trên bề mặt cần chống thấm.

3. Thi công lớp chống thấm
Tùy theo loại vật liệu chống thấm được sử dụng mà có quy trình thi công khác nhau:

Đối với sơn chống thấm: Quét 2-3 lớp sơn chống thấm lên bề mặt đã chuẩn bị, mỗi lớp cách nhau 2-4 giờ để khô.
Đối với màng chống thấm: Dán hoặc khò màng chống thấm lên bề mặt đã được xử lý, chú ý xử lý kỹ các mối nối.
Đối với vữa chống thấm gốc xi măng: Trộn vữa theo đúng tỷ lệ, quét 2-3 lớp lên bề mặt cần chống thấm, mỗi lớp vuông góc với lớp trước đó.

4. Bảo dưỡng và kiểm tra

Bảo dưỡng lớp chống thấm theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Kiểm tra lại toàn bộ bề mặt đã chống thấm để đảm bảo không có khuyết tật
Tiến hành thử nghiệm chống thấm bằng cách tưới nước lên bề mặt đã chống thấm và kiểm tra xem có hiện tượng thấm nước không.

Nghề chống thấm trong xây dựng

1. Đặc điểm của nghề chống thấm
Nghề chống thấm là một nghề quan trọng trong ngành xây dựng, đòi hỏi người thợ phải có kiến thức chuyên môn và kỹ năng tay nghề cao. Đây là nghề có tính thời vụ, thường nhiều việc vào mùa mưa khi các công trình phát hiện bị thấm dột.
Công việc chống thấm thường theo tiến độ các dự án mới xây dựng, thông thường các dự án đẩy mạnh hoàn thiện phần thô vào khoảng tháng 5-9 dương lịch, sau đó sẽ tiến hành chống thấm các công trình phụ, WC, ban công, lô gia, trần.
2. Thu nhập của nghề chống thấm
Thu nhập của thợ chống thấm khá cao nhưng không ổn định do tính chất thời vụ của công việc. Cụ thể:

Thợ chống thấm có thể kiếm được khoảng 500,000đ/ngày (thời điểm 2019-2022).
Một tháng làm đủ công, thu nhập có thể lên tới 15 triệu đồng.
Vào những tháng cao điểm, thu nhập có thể đạt 30-50 triệu đồng.
Bình quân một năm, thu nhập có thể đạt 20-25 triệu đồng/tháng nếu làm chủ nhận các công trình nhỏ.

Bảng giá nhân công chống thấm mới nhất năm 2025:

Loại hình chống thấm	Khoảng giá (VNĐ/m2)
Chống thấm bằng vật liệu gốc xi măng	40.000 – 90.000
Chống thấm bằng màng bitum	45.000 – 100.000
Chống thấm bằng polyurethane	40.000 – 100.000
Chống thấm tinh thể thẩm thấu	30.000 – 70.000
Chống thấm cổ ống	40.000 – 80.000
Chống thấm bằng sơn epoxy	40.000 – 75.000

3. Cơ hội việc làm trong và ngoài nước
Nghề chống thấm có nhiều cơ hội việc làm không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài:

Trong nước: Nhu cầu thợ chống thấm luôn cao, đặc biệt tại các thành phố lớn với nhiều công trình xây dựng.
Nước ngoài: Có cơ hội làm việc tại các nước như Nhật Bản với mức lương cao hơn nhiều so với trong nước.

Đối với thị trường Nhật Bản, thợ chống thấm có thể nhận mức lương từ 19-25 man/tháng (khoảng 30-42 triệu đồng/tháng). Đây là mức thu nhập hấp dẫn, cho phép người lao động có thể tích lũy được số tiền lớn sau vài năm làm việc.

Tiêu chuẩn chống thấm mới nhất

Trong năm 2025, hệ thống tiêu chuẩn quốc gia về vật liệu và giải pháp chống thấm tại Việt Nam đã có nhiều điều chỉnh quan trọng nhằm tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp hơn với điều kiện khí hậu thực tế.

TCVN 5718:2025 (bitum polyme): Yêu cầu độ bền kéo ≥ 40 N/mm², khả năng chịu nhiệt từ -20°C đến +80°C, độ giãn dài khi đứt tăng từ 30% lên 35%. Bổ sung thêm bài kiểm tra ngâm nước liên tục 72h, cho phép suy giảm tối đa 5% hiệu quả chống thấm.
TCVN 9065:2025 (màng chống thấm tổng hợp): Tăng độ dày tối thiểu lên 1.5mm cho mái bằng và 2.0mm cho hồ chứa nước (tăng 0.2mm so với trước). Yêu cầu mới về kháng UV đạt tối thiểu 3000 giờ, vượt chuẩn châu Âu EN 13967 (2000 giờ).
TCVN 9407:2025 (hệ chống thấm gốc xi măng): Giảm tỷ lệ phối trộn xi măng–polymer từ 3:1 xuống 2:1, cải thiện độ đàn hồi và bám dính^.. Mức kháng kiềm và chống thấm ngược cũng được nâng lên, nghiêm ngặt hơn so với tiêu chuẩn JIS A 6022 của Nhật Bản.

Kết luận
Chống thấm là một công đoạn vô cùng quan trọng trong xây dựng, giúp bảo vệ công trình khỏi tác động của nước và độ ẩm, tăng tuổi thọ và đảm bảo tính thẩm mỹ cho công trình. Với nhiều loại vật liệu và phương pháp chống thấm khác nhau, việc lựa chọn giải pháp phù hợp với từng công trình cụ thể là rất quan trọng.
Nghề chống thấm trong xây dựng là một nghề có thu nhập khá cao nhưng mang tính thời vụ. Người làm nghề này cần có kiến thức chuyên môn và kỹ năng tay nghề tốt để đảm bảo chất lượng công trình. Với sự phát triển không ngừng của ngành xây dựng, nhu cầu về thợ chống thấm chuyên nghiệp ngày càng tăng, mở ra nhiều cơ hội việc làm trong và ngoài nước.
Để đảm bảo hiệu quả chống thấm tốt nhất, cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật, lựa chọn vật liệu phù hợp và thực hiện bảo dưỡng định kỳ. Việc áp dụng các tiêu chuẩn chống thấm mới nhất cũng góp phần nâng cao chất lượng công trình và đảm bảo độ bền lâu dài.